1. Tiêu chuẩn chẩn đoán
1.1 Lâm sàng
Cơ năng
– Ngạt mũi kéo dài > 3 tháng, có thể ngửi kém
– Chảy mũi đục kéo dài > 3 tháng
– Đau âm ỉ : Cạnh mũi, má, trán, thái dương trong các viêm xoang trước, đau
vùng đỉnh chẩm trong các viêm xoang sau
Thực thể
– Cuốn mũi quá phát, cuốn giữa thoái hóa dạng polyp hoặc polyp thực sự
– Khe giữa ứ dịch, mủ, nề, hẹp, có polyp
– Ấn điểm xoang có thể đau trong đợt hồi viêm
– Có thể thấy răng sâu hàm trên gây viêm xoang hàm ( răng 37 )
Toàn thân : Chủ yếu là thể trạng mệt mỏi, ăn uống kém
1.2 Cận lâm sàng : Một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm phục
vụ phẫu thuật
– X-quang :
+ Chụp thường quy các xoang
+ CT-scan xoang 2 tư thế Axial và Coronal
– Công thức máu, nhóm máu, đông máu
– HIV, HbsAg
– Sinh hóa: Ure, creatinin, glucose, điện giải đồ, SGOT, SGPT
– Điện tim
– Nước tiểu 10 thông số
2. Điều trị : Chủ yếu điều trị phẫu thuật
2.1 Phẫu thuật
– Mổ nội soi mũi xoang là kĩ thuật phổ biến tùy theo nguyên nhân và mức độ
tổn thương mà tiến hành : cắt mỏm móc, mở ngách trán, mở sàng trước, sàng
sau, xoang bướm, mở lỗ rộng xoang hàm qua khe giữa, cắt polyp mũi
– Mổ xoang hàm qua hố nanh với các trường hợp nghi nấm, u trong xoang
hàm, viêm xoang hàm do răng sâu thông với xoang hàm, đã nhổ răng nhưng
không khỏi
2.2 Thuốc sau mổ
Dịch truyền
Ringerlactat x 500ml truyền TM 40 giọt / phút
DD Glucose 5% x 500ml truyền TM 40 giọt / phút
DD NaCl 0,9 % x 500 ml truyền TM 40 giọt / phút
Kháng sinh : kháng sinh phổ rộng
Cefotaxim 1g x 1 lọ / lần x 2 lần tiêm TM cách nhau 12 giờ x 7-10 ngày
Trường hợp nặng phối hợp thêm
Gentamicin 80mg x 2 ống x 1 lần tiêm bắp x 7 ngày
Giảm phù nề
Alphachymotrypsin 5000UI x 1 lọ / lần x 2 lần tiêm bắp cách nhau 12 giờ x 7
ngày
Giảm đau
Hapacolcodein x 1 viên / lần x 3 lần uống cách nhau 6 giờ x 5-7 ngày
Chống dị ứng
Clopheniramin 4mg x 2 viên / lần x 2 lần uống sáng, chiều x 7-10 ngày
An thần
Seduxen 5mg x Hai viên / lần uống trước ngủ 30 phút x 7 ngày
3. Theo dõi
3.1 Lâm sàng
– Ngày đầu sau mổ : tri giác, mạch, huyết áp, 1 giờ / lần x 3 giờ đầu. Sau đó
không có gì đặc biệt chuyển 3 giờ theo dõi 1 lần
– Những ngày sau:
+ Mạch, nhiệt độ, huyết áp sáng , chiều
+ Tình trạng tiết dịch mũi, meche mũi
+ Thị lực
3.2 Cận lâm sàng
– Xét nghiêm tế bào học nếu bệnh phẩm polyp
– Công thức máu, đông máu nếu có chảy máu sau mổ
4. Chăm sóc
– Ngày đầu : Chăm sóc cấp 1 tới khi tỉnh hẳn chuyển chăm sóc cấp 2
– Những ngày sau : Chăm sóc cấp 3
– Ăn uống : Ngày đầu ăn sữa cháo, ngày sau ăn uống bình thường
– Nhỏ mũi Cloramphenicol x 2-3 lọ / ngày đến khi rút meche mũi
– Rút meche, bấc mũi 7 ngày sau mổ. Sau rút khí dung mũi : : 0,5 ml
Hydrocortisol 2,5% + 1 ống gentamicin 40mg, ngày 1-2 lần x 7- 10 ngày
– Giáo dục sức khỏe : Hướng dẫn người bệnh tự rửa mũi bằng DD mặn 0,9%
3-4 lần trong ngày. Tránh khói, bụi, nhiễm lạnh, hẹn khám lại nếu có gì bất
thường
5. Tiêu chuẩn ra viện
– Thở thông
– Mũi sạch
Protection