1. Tiêu chuẩn chẩn đoán
1.1 Lâm sàng
Cơ năng
– Trẻ ngạt mũi, hài nhi có thể ngạt mũi hoàn toàn phải thở bằng miệng, do đó miệng khô, dễ bị ho, bỏ ăn, bỏ bú
– Trẻ lớn hơn không bị ngạt mũi hoàn toàn nhưng ngủ ngáy, có giọng mũi kín
– Chảy mũi có thể liên tục, màu vàng có khi màu xanh
– Bệnh phát triển lâu ngày 6-7 năm trở lên bệnh nhân có “ bộ mặt VA ” ( vẻ mặt khờ khạo, chảy mũi thò lò, răng hàm trên lởm chởm…)
– Ở người lớn nếu có thường bị viêm họng sau lưỡi gà, ù tai, nghe kém
Toàn thân
– Ở hài nhi bắt đầu đột ngột, sốt cao 40-41 độ C , có thể có co giật
– Ở trẻ lớn hơn tình trạng toàn thân nhẹ hơn , chú ý các dấu hiệu màng não
Thực thể
– Mũi : Hốc mũi đầy nước mũi hai bên, hút sạch thấy niêm mạc đỏ. Nếu có phương tiện soi mũi trước bằng ống nội soi có thể phát hiện khối VA chiếm từ cửa mũi sau trở đi
– Họng : Niêm mạc họng đỏ, thành sau họng có nhiều nhớt đục hoặc mủ từ trên chảy xuống. Có thể sờ vòm nhưng ít dùng
1.2 Cận lâm sàng
Công thức máu bạch cầu có thể tăng và lệch về hướng bạch cầu lympho
2. Điều trị
2.1 Thuốc
Kháng sinh
Cefixim 20mg / kg / lần x 2 lần uống cách nhau 12 giờ x 7 10 ngày
Hoặc
Cefotaxim 50mg / kg / lần x 2 lần tiêm TM cách nhau 12 giờ x 7 ngày
Giảm viêm, giảm phù nề
Alphachymotrypsin 1 viên / 10kg / lần x 2 lần uống sáng, chiều
Giảm đau, hạ sốt
Paracetamol 10mg / kg / lần x 2 lần uống sáng, chiều đến khi hết sốt
Nâng cao thể trạng
2.1 Thủ thuật
– Khí dung mũi : Corticoid + kháng sinh
– Hút mũi, rủa mũi, thuốc sát trùng nhẹ ( Ephedrin 1%, Argyrol 1% ) dùng cho trẻ nhỏ
3. Theo dõi
3.1 Lâm sàng
– Toàn thân : Mạch, nhiệt độ 3 giờ / lần nếu có sốt cao, chú ý theo dõi các dấu hiệu màng não trường hợp trẻ co giật
– Cơ năng : Tình trạng chảy mũi, ngạt mũi
3.2 Cận lâm sàng
– Làm lại công thức máu, chụp x-quang nếu bệnh không tiến triển
– Phết dịch nuôi cấy làm kháng sinh đồ
4. Chăm sóc
– Chăm sóc cấp 2 khi sốt, hết sốt chuyển chăm sóc cấp 3
– Ăn uống : Sữa, cháo…nhiều dinh dưỡng, chú ý bù nước, điện giải trường hợp sốt cao
– Giáo dục sức khỏe : Giữ ấm cơ thể, nâng cao sức đề kháng, nạo VA khi hết đợt viêm cấp, nhỏ mũi, rửa mũi thường xuyên.
5. Tiêu chuẩn ra viện
– Hết sốt
– Đỡ chảy mũi, đỡ ngạt mũi
Protection