Phẫu thuật nội soi mũi xoang nạo sàng trước và sàng sau

1. Đại cương

Bao gồm PTNSMX nạo sàng trước kèm theo lấy bỏ toàn bộ các tế bào sàng sau. Phẫu thuật thường đi kèm với phẫu thuật bộc lộ hoặc mở rộng lỗ thông xoang hàm và xoang bướm để xác định mốc giải phẫu.

Hình 1: Sơ đồ phẫu thuật nạo sàng trước và sàng sau

2. Chỉ định

– Phẫu thuật nạo sàng trước và sàng sau thường sử dụng nhất là trong viêm đa xoang polyp mũi không đáp ứng với điều trị nội khoa.

– Là thì đầu của phẫu thuật nạo sàng bướm, mở lỗ thông xoang bướm loại 3, nạo sàng hàm bướm trán.

– Phẫu thuật cũng được chỉ định trong các trường hợp bệnh lý papilloma, polyposis và u nhày ở các xoang sàng.

3. Kĩ thuật

Phẫu thuật thường được bắt đầu với việc mở mỏm móc, mở lỗ thông xoang hàm để xác định thành sau xoang hàm (tương đương với mặt trước xoang bướm). Sau đó là nạo sàng trước. Cuối cùng là thực hiện nạo sàng sau theo các bước như sau:
a. Mở tầng dưới của các xoang sàng sau (mở tế bào sàng sau trung tâm)

Sau khi mở sàng trước, chọc thủng mảnh nền để vào xoang sàng sau. Vùng an toàn nhất để phá vỡ mảnh nền là 1⁄4 dưới trong mảnh nền, ngay chỗ phần đứng liên tiếp với phần ngang của mảnh nền cuốn giữa.

1. Tế bào bóng trên; 2. Mảnh nền cuốn giữa; 3. Thành trong ổ mắt; 4. Thành sau xoang hàm; 5. Rìa lỗ mở thông xoang hàm (loại 3); 6. Vùng an toàn mở sàng sau; 7: Cuốn giữa; 8: Vùng an toàn mở xoang bướm.

Hình 2: Vùng an toàn để mở vào sàng sau (đường màu xanh)

Lấy bỏ mảnh nền ở vùng này ta đã thực hiện việc mở tế bào sàng sau trung tâm (tế bào nằm thấp nhất trong hệ thống sàng sau). Lấy bỏ các thành phần dịch ứ đọng và polyp của tế bào sàng sau trung tâm, lấy bỏ vách trước của tế bào này cho tới sát thành bên ổ mắt.
b. Mở khe trên qua nội soi

Mở khe trên qua nội soi chính là thủ thuật mở vào khe trên qua thành trong của tế bào sàng sau trung tâm. Điểm đột phá bắt đầu ở phần dưới của thành trong tế bào sàng sau trung tâm. Sau đó, phẫu tích lên phía trên lấy bỏ toàn bộ thành trong của tế bào sàng sau trung tâm ta có thể quan sát được phần cao của ngách bướm sàng và đuôi cuốn trên. Từ đó, xác định lỗ thông xoang bướm. Mặt phẳng đứng ngang đi qua lỗ thông xoang bướm và thành sau xoang hàm chính là giới hạn sau của xoang sàng sau hay mặt trước của xoang bướm.

1. Thành sau tế bào sàng sau trung tâm; 2. Lỗ thông xoang hàm; 3. Cuốn trên; 4. Đường vào ngách bướm sàng; 5. Cuốn giữa

Hình 3: Mở “cửa sổ” vào khe trên quan sát cuốn trên và phần cao ngách bướm sàng

Việc mở khe trên có 2 tác dụng:

Thứ nhất: giúp quan sát ngách sàng bướm với tầm nhìn trực tiếp khi phẫu thuật nội soi, tạo mốc giải phẫu rõ ràng cho việc xác định giới hạn sau của các tế bào sàng, là bước đầu cho phẫu thuật mở rộng xoang bướm tiếp theo.

Thứ hai: Tạo đường dẫn lưu rộng rãi cho các xoang sàng sau. Như ta đã biết, các xoang sàng sau có đường dẫn lưu chính ra ngách mũi trên. Việc mở rộng khe trên kèm theo mở rộng các xoang sàng sau (cũng giống như mở rộng lỗ thông xoang hàm vào khe giữa) sẽ giúp dịch nhày từ các xoang sàng sau được thoát ra một cách dễ dàng và hợp theo sinh lý hơn. Do vậy, động tác này giúp hạn chế hiện tượng chảy dịch cửa mũi sau sau phẫu thuật.

Sau khi đã mở tế bào sàng sau trung tâm và mở khe trên, tùy vào hình thái giải phẫu của tế bào sàng sau trước (vị trí bám của mảnh nền cuốn trên) qua phim CT scanner trước mổ mà thực hiện:

c. Phẫu thuật nạo sàng từ trước ra sau

Phẫu thuật này được chỉ định trong loại hình thái xương sàng phổ biến là có 3 tế bào sàng sau giống như mô tả kèm theo điều kiện là chân bám cuốn trên bám thấp (đường kính trên dưới của tế bào sàng sau trước lớn hơn 5mm).

Hình 4: Sàng sau có 70 – 90% có 3 tế bào

Trong loại hình sàng sau này, sau khi mở tế bào sàng sau trung tâm, mở khe trên, ta tiếp tục phẫu tích lên phía trên, mở phần cao mảnh nền cuốn giữa, ngay chỗ bám của mảnh nền cuốn trên vào cuốn giữa. Lấy bỏ dịch đọng và polyp để xác định nền sọ ở trần của tế bào này. Sau đó, lấy bỏ dần mảnh nền cuốn trên từ trước ra sau đến sát chỗ bám của nó vào mặt trước xoang bướm để bộc lộ tế bào sàng sau cùng. Lấy bỏ phần cuối của mảnh nền cuốn trên, bộc lộ mặt trước xoang bướm (mảnh nền cuốn trên bám vào mặt trước xoang bướm). Cuối cùng, lấy bỏ các vách xương sát nền sọ.

Mở sàng sau từ sau ra trước

Được sử dụng trong trường hợp có các biến đổi giải phẫu ở các tế bào sàng sau (xác định trên phim chụp cắt lớp trước mổ) bao gồm các trường hợp:

+ Chân bám cuốn trên bám cao sát nền sọ (đường kính trên dưới của tế bào sàng sau trước nhỏ hơn 2 mm). Nguy cơ trong trường hợp này là làm tổn thương nền sọ trong quá trình phẫu tích dọc chân bám cuốn trên.

+ Tầng sát nền sọ có nhiều tế bào nhỏ (nhiều vách) hay tế bào Onodi thực thụ phát triển ra thành ngoài xoang bướm, liên quan đến thần kinh thị.

+ Có cuốn cực trên.

Trong phẫu thuật này, các tế bào sàng sau được lấy bỏ hoàn toàn theo 3 bình diện: Phía trên là trần sàng (nền sọ), phía ngoài là thành trong ổ mắt, phía sau là mặt trước xoang bướm.

Comments

comments

Phẫu thuật khoét chũm tiệt căn

HỆ THỐNG MÀNG NHĨ – XƯƠNG CON

Điều trị điếc đột ngột bằng oxy cao áp

Viêm tai giữa và những lưu ý khi dùng thuốc

Polyp mũi và các gen điều hoà tế bào viêm

Chăm sóc sau phẫu thuật nội soi mũi xoang

Tai biến và biến chứng phẫu thuật nội soi mũi xoang

Phẫu thuật nội soi mũi xoang nạo sàng trước và sàng…

Viêm phổi mắc phải ở cộng đồng

Đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Giãn phế quản

Viêm phế quản cấp ở người lớn

Điều trị sỏi tuyến nước bọt

Ung thư các xoang mặt

Biến chứng nạo vét hạch cổ

Chỉ định nạo vét hạch cổ

BS. FERDI WIRAWAN: Vectrine – Cộng sự của các bác sỹ…

PGS.TS. TANG ING PING I Sử dụng thiết bị dò và…

PGS.TS LƯƠNG HỒNG CHÂU: Chẩn đoán và điều trị rối loạn…

PGS.TS TRẦN PHAN CHUNG THỦY: PTCH họng màn hầu trong điều…

Phẫu thuật nội soi mũi xoang nạo sàng trước và sàng sau

Comments

BÌNH LUẬN Hủy trả lời

Phẫu thuật nội soi mũi xoang mở rộng lỗ thông xoang...

Phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang