– Viêm mũi xoang mạn tính là tình trạng viêm niêm mạc lót trong các hốc xương của mũi xoang kéo dài trên 3 tháng
– Bệnh chủ yếu do viêm xoang cấp không được điều trị hoặc điều trị không đầy đủ dẫn tới quá trình viêm niêm mạc không thể hồi phục
– Vấn đề điều trị đặt ra với viêm mũi xoang mạn tính là điều trị nội khoa hay ngoại khoa?
Theo quan điểm hiện nay thì kết hợp cả 2 phương pháp
Điều trị nội khoa :
Mục đích: Phục hồi thông khí, dẫn lưu xoang tốt bằng các thuốc điều trị toàn thân và tại chỗ.
- Điều trị tại chỗ:
Làm thông thoáng mũi: rửa mũi, hút mũi, nhỏ thuốc co mạch
Sát khuẩn mũi họng
Khí dung, xông hơi.
Thủ thuật Proetz : cách rửa xoang không gây đau, không chảy máu, lấy mủ từ xoang ra bằng áp lực âm.Phù hợp với trường hợp viêm mũi xoang nhẹ.
Corticoid xịt tại chỗ.
- Toàn thân:
– Kháng sinh là trị liệu chính đối với viêm mũi – xoang nhiễm khuẩn
+ Chọn kháng sinh có hiệu quả chống lại cả hiếu khí và kỵ khí sinh men
beta lactamase, nên lựa chọn theo kháng sinh đồ
+ Cần kéo dài trị liệu kháng sinh thêm 7 ngày sau khi bệnh nhân đã khỏi bệnh
– Kháng viêm không steroids
– α – adrenergic gây co niêm mạc : tăng cường dẫn lưu
– Anti – histamin : giảm xuất tiết
– Loãng đờm : mucomyst, acemuc…
– Chống trào ngược (GERD)
- Điều trị hỗ trợ
– Tập thể dục, nâng cao thể trạng
– Thay đổi môi trường
– Dinh dưỡng : vitamin + nguyên tố vi lượng
- ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA TƯƠNG LAI : kháng sinh xịt, interleukin, liệu pháp gene, thuốc mới.
Điều trị ngoại khoa
- Chọc rửa xoang : hiện nay ít làm.
- Phẫu thuật xoang kinh điển
– Là phẫu thuật lấy đi toàn bộ niêm mạc xoang
– Hiện nay khi có phẫu thuật nội soi mũi xoang, người ta chỉ dùng phẫu thuật này trong các trường hợp không thể bảo tồn niêm mạc xoang như nấm xoang hàm thể xâm lấn
3. Phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang
Phẫu thuật nội soi mũi xoang được đặt ra khi
+ Chẩn đoán chính xác và điều trị nội khoa thích hợp không có kết quả
+ Viêm mũi xoang mạn tính, viêm mũi xoang dị ứng, nhiễm nấm, polyp mũi, cấu trúc bất thường về giải phẫu gây cản trở đường dẫn lưu tự nhiên của dịch viêm từ trong hệ thống xoang trước ra hốc mũi.
Nguyên lý của phẫu thuật
– Phải đạt được mục đích giải phóng được vùng PHLN
– Bảo tồn tối đa niêm mạc xoang nhằm lập lại hoạt động sinh lý bình thường của hệ thống mũi xoang.
- Kỹ thuật
– Về kinh điển, tồn tại 2 kỹ thuật mổ chính, cùng chung nguyên lý và mục đích phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang, chỉ khác nhau cách thức tiến hành : kỹ thuật Messerklinger và kỹ thuật Wigand
– Sau này các tác giả Hoa Kỳ cho ra đời và phát triển thêm kỹ thuật mổ nội soi chức năng mũi xoang tối thiểu
* Kỹ thuật Messerklinger : phẫu thuật từ trước ra sau
– Trước tiên can thiệp vào vùng PHLN và lấy bỏ mỏm móc
– Mở rộng lỗ thông xoang hàm về phía sau, đồng thời mở bóng sàng và các xoang sàng trước dẫn lưu, khi cần thiết có thể đi ngược ra phía trước để dẫn lưu tế bào agger nasi hoặc mở đầu dưới phễu trán mũi – áp dụng với trường hợp chỉ có viêm xoang trước
– Nếu xoang sàng sau cũng bị viêm thì mổ xuyên qua mảnh nền xương cuốn giữa đên tận tế bào Onodi để làm sạch và dẫn lưu.
* Kỹ thuật Wigand
– Còn gọi là phẫu thuật nội soi mở sàng – bướm toàn phần
– Chỉ định trong trường hợp bệnh nặng, diện mổ lớn.
– Các xoang được mở từ sau ra trước, bắt đầu từ xoang bướm, xoang sàng – hàm và kết thúc ở xoang trán.
* Kỹ thuật mổ nội soi chức năng mũi xoang tối thiểu
– Kỹ thuật tối thiểu đi vào chi tiết hơn, nhằm bảo tồn toàn bộ sự nguyên vẹn của các đường dẫn lưu chất nhầy từ các xoang, đặc biệt niêm mạc lông chuyển bao phủ các đường dẫn lưu này.
– Phẫu thuật nhằm mục đích : đảm bảo sự dẫn lưu tích cực của xoang mà không nhất thiết phải mở rộng thêm lỗ thông xoang tự nhiên, không gây bất kỳ tổn thương nào đối với các đường dẫn lưu.
* Các typ của phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang
– Typ I : lấy mỏm móc có kèm theo hoặc không mở tế bào đê mũi
– Typ II :
+ mở mỏm móc, mở bóng sàng, lấy bỏ niêm mạc tế bào xoang bên
+ bộc lộ ngách trán
– Typ III :
+ mở mỏm móc, mở bóng sàng, lấy bỏ niêm mạc tế bào xoang bên
+ bộc lộ ngách trán
+ mở lỗ thông xoang hàm qua đường dẫn lưu xoang tự nhiên
– Typ IV :
+ mở mỏm móc, mở bóng sàng, lấy bỏ niêm mạc tế bào xoang bên
+ bộc lộ ngách trán
+ mở lỗ thông xoang hàm qua đường dẫn lưu xoang tự nhiên
+lấy bỏ sàng sau
– Typ V :
+ mở mỏm móc, mở bóng sàng, lấy bỏ niêm mạc tế bào xoang bên
+ bộc lộ ngách trán
+ mở lỗ thông xoang hàm qua đường dẫn lưu xoang tự nhiên
+ lấy bỏ sàng sau
+ mở xoang bướm và lấy bỏ niêm mạc
Điều trị nguyên nhân
- Giải quyết răng tổn thương
- Thay đổi cơ địa dị ứng, cơ địa xuất tiết
- Giải quyết các ổ viêm kế cận: Nạo VA…
- Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn
- Nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Protection